دیگ بخار صنعتی یک تجهیزات حرارتی است که بعنوان یک منبع انرژی حرارتی برای فرآیندهای صنعتی و تولید بخار استفاده میشود. این دستگاهها به طور گسترده در صنایع مختلف مانند نیروگاهها، کارخانهها، کارگاهها و سایر مکانهای صنعتی استفاده میشوند.
دیگ بخارها میتوانند با استفاده از سوختهای مختلفی مانند گاز طبیعی، نفت، زغال سنگ و یا چوب کار کنند. همچنین، دیگ بخار میتواند در انواع و اقسام سایز و ظرفیت ساخته شود، به صورت دستی یا خودکار کنترل شود و دارای تکنولوژیهای مختلفی برای کاهش آلایندهها باشد.
دیگ بخار مخزنی هست دربسته، جهت تولید بخار آب به صورت صنعتی و در اشل زیاد که بخار تولیدی توسط آن را می توان از طریق اتصالات به دستگاه های مختلف منتقل کرد تا گرمایش مورد نیاز آنها تامین شود. دیگ بخار صنعتی به دو بخش کلی آب و آتش تقسیم شده که آب، توسط آتش گرم شده و به بخار تبدیل می شود. دیگ بخار از لحاظ نوع متریال، به چندین دسته فولادی، چدنی و استیل تقسیم شده است. دیگ بخار چدنی، مخصوص تولید بخار کم فشار بوده و دیگ بخار فولادی را می توان جهت تولید بخار پرفشار استفاده کرد. این دستگاه در ظرفیت های متعدد قابل ساخت بوده که میزان بخار تولیدی به ظرفیت آن بستگی دارد. بویلر در عین مدرن بودن، ساده نیز است و در کمترین زمان ممکن آب را به بخار تبدیل می کند.
تاریخچه دیگ بخار
دیگ بخار از اواخر سالهای 1700و اوایل سال 1800میلادی با توجه به نیاز بشر به این دستگاه طراحی و ساخته شده اند شکل اولیه بویلر بخار عموما به صورت مکعب و کروی شکل بودند که توسط ورق های آهنی که بر روی هم برگراننده شده و به هم پرچ شده بودند((به دلیل اینکه در آن زمان تکولوژی جوشکاری به این صورت وجود نداشت)) این بویلر ها که معمولابا درجه حرارت و فشار پایین طراحی و ساخته می شدندبه دلیل نیاز بشر به فشار ودرجه حرارت بالاتر ساخت بویلر های استوانه ای انجام گرفت.
اجزای دیگ بخار صنعتی
دیگ بخار صنعتی از اجزای مختلفی تشکیل شده است که شامل بخشهای زیر میشود:
- بشکه: بخش اصلی دیگ که در آن آب گرم شده و به بخار تبدیل میشود.
- سوختدهنده: قسمتی از دیگ که سوخت (مانند گاز، نفت، ذغال سنگ و ...) را سوزانده و حرارت لازم برای تبدیل آب به بخار تأمین میکند.
- سیستم کنترل: دستگاههای کنترلی که فشار و دما را در دیگ کنترل میکنند.
- سیستم ایمنی: تجهیزات و دستگاههای ایمنی برای جلوگیری از وقوع حوادث ناخواسته در دیگ.
انواع دیگ بخار صنعتی
- دیگهای آبسوز: دیگهای کلاسیک که با گرم کردن آب به تولید بخار میپردازند.
- دیگهای روغنسوز: دیگهایی که به جای آب، روغن را به عنوان منبع حرارت استفاده میکنند.
- دیگهای گازسوز: دیگهایی که با سوزاندن گاز به تولید بخار میپردازند.
روشهای کارکرد دیگ بخار صنعتی
- فرآیند جذب حرارت: آب در بشکه داغ شده و به بخار تبدیل میشود.
- فرآیند سوزاندن سوخت: سوخت در سوختدهنده سوزانده شده و حرارت لازم برای تولید بخار تأمین میشود.
کاربردهای دیگ بخار
- تأمین بخار برای پروسههای صنعتی مانند گرمایش، تولید بحران، پروسههای شیمیایی و ...
- تأمین حرارت برای ساختمانها و فضاهای صنعتی.
مزایا و معایب دیگ بخار
- مزایا:
- منبع اصلی حرارت و بخار برای صنایع مختلف.
- عملکرد پایدار و قابل اطمینان.
- کارآمد و بازده بالا.
- معایب:
- نیاز به نگهداری و تعمیرات منظم.
- مصرف سوخت و انرژی بالا.
- خطرات احتمالی نظیر انفجار و حوادث.
با توجه به اینکه دیگ بخار صنعتی یک تجهیزات حساس است، استفاده از آن نیاز به نظارت دقیق و استفاده صحیح دارد. همچنین، رعایت استانداردها و ضوابط امنیتی در استفاده از دیگ بخار صنعتی امر حائز اهمیت است تا حوادث نامطلوب جلوگیری شود.